Dubrownik to niewielkie miasto położone na południu Dalmacji. Mimo swych niedużych rozmiarów uważane jest za najpiękniejsze miasto w Chorwacji, nic więc dziwnego, że wiele osób nazywa je „perłą Adriatyku”.
Miasto już z daleka prezentuje się wyjątkowo imponująco. Piękną, jednorodną stylistycznie Starówkę otaczają olbrzymie mury obronne, dzięki którym Dubrownik nigdy nie został zdobyty w bezpośredniej walce (nawet w 1991 roku). Na Starówce niemal wszystko jest z kamienia: zarówno domy, jak i ulice, a ich powierzchnia przez całe wieki została wypolerowana niemal do granic możliwości. Kamienne są również zabytki, których w tym mieście jest ogrom, a także mury, po których można obejść miasto dookoła oglądając je z każdej możliwej strony.
Stary Grad to tylko część tego wspaniałego miasta. Dubrownik jest podzielony na 35 odrębnych dzielnic, w których żyje około 50 tysięcy mieszkańców. Miasto to leży w bardzo łagodnym klimacie: jest tu bardzo dużo słońca i słonecznych dni, a mało deszczu, dodatkowo zimy są bardzo łagodne. Temperatury praktycznie nie spadają poniżej zera, a śnieg jest zjawiskiem bardzo rzadkim. Dubrownik w przeciwieństwie do innych miast chorwackiego wybrzeża, jest odwiedzany przez turystów przez cały rok. Bardzo łatwo tu się dostać, ponieważ istnieje tutaj duży Międzynarodowy Port Lotniczy Dubrownik, a także ważny port morski i pasażerski (między innymi połączenie promowe z Bari we Włoszech). W pobliżu miasta zlokalizowano również kilka atrakcji, które koniecznie trzeba zobaczyć. Turyści bardzo chętnie uciekają od zgiełku miasta do pełnego zieleni i antyczno – średniowiecznych pozostałości Archipelagu Elafickiego. Niedaleko znajduje się również ulubione miejsce wypoczynkowe mieszkańców Dubrownika czyli wspaniały ogród botaniczny Lokrum.
Do miasta można dotrzeć bardzo łatwo zarówno samochodem, autobusem, a także promem i samolotem. Przebiega tędy główna droga wybrzeża – Magistrala Adriatycka (E65). W 2002 roku otworzono most przez zatokę Ombla, co bardzo ułatwiło podróż. Wcześniej bowiem było trzeba ją całą objeżdżać, co znacznie wydłużało czas podróży.
Zabudowa miasta ciągnie się od zatoki Ombla, w której znajduje się ACI Marina Dubrownik, aż po Sveti Jakov. Granice administracyjne obejmują jeszcze większy obszar, bo zgodnie z nimi Dubrownik zajmuje powierzchnię nieco ponad 364 kilometry kwadratowe. Od północnego zachodu w miejscowość wcina się Zatoka Miejska (Uvala Gruz), gdzie przybijają różne statki oraz promy. Morze od miasta dzieli Magistrala Adriatycka, a także masyw góry Sro (412 metrów nad poziomem morza). Miejskie plaże są małe, niewiele miejsca do opalania wydzielono w pobliżu twierdzy Lovrijenac, ale kąpać się można również w dzielnicach hotelowych: w zatoce Sumartin, koło hoteli Vis, Kompas i Adriatic, oraz na plaży powszechnie znanej jako Copacabana. Najwięcej hoteli znajduje się w dzielnicach Babin Kruk i Lapad, po przeciwnej stronie zatoki portowej. Miejsc noclegowych jest pod dostatkiem, również dla turystów mniej zamożnych. Bez problemu można tu także wynająć kwaterę u osób prywatnych.
Początki miasta sięgają czasów prehistorycznych. Na wyspie Lave (południowa część obecnego Dubrownika) już wtedy istniała grecka osada. W VI wieku rozwinęła się na tyle, że mogła sobie pozwolić na budowę kościoła (jego pozostałości odkryli niedawno archeolodzy). Osada ta nazywała się Ragusa i zarabiała głównie na handlu morskim. Miasto było bogate i dlatego wiele innych państw chciało je wziąć pod swoją „opiekę”. W obawie przed nimi mieszkańcy zbudowali ogromne mury. W roku 1205 Ragusa zgodziła się na zwierzchnictwo państwa weneckiego zachowując jednak pełnię swobód. W XIV i XV wieku Dubrownik – Ragusa, obok Wenecji i Ankony, należał do potęg handlowych Adriatyku. Bardzo ważną sprawą było to, że od początku istnienia miasta zawsze dbano o jego bezpieczeństwo, nie tylko pod względem militarnym, ale starano się również utrzymać bardzo dobre stosunki dyplomatyczne z wielkimi sąsiadami. Największy rozkwit republiki miał miejsce w XV i XVI wieku. Miasto miało wówczas około 200 swoich okrętów, które pływały po różnych morzach w celach handlowych. Kupcy również przemierzali bardzo dużo szlaków lądowych. Bogacące się miasto dbało także o rozwój architektury i sztuki. Stawiano piękne pałace i gmachy publiczne. Pod koniec XVI wieku znacznie się pogorszyły warunki handlowe w rejonie Morza Śródziemnego. Na odkryciu drogi morskiej do Ameryki zyskały jedynie szlaki atlantyckie. Błyskawicznie uderzyło to również we flotę miasta. Trzeba ją było szybko znacznie zmniejszyć.
Niestety na ubożejące miasto spadł dodatkowy kataklizm. W 1667 roku Dubrownik został znacznie zniszczony w wyniku trzęsienia ziemi. Wraz z miastem zginęło wiele tysięcy ludzi. W 1808 roku do miasta wkroczyli żołnierze Napoleona, którzy podporządkowali je Francji. Siedem lat później na kongresie wiedeńskim, miasto przypadło Austrii jako część Dalmacji. Druga wojna światowa zakończyła się włączeniem Dubrownika w obszar Jugosławii. W 1991 roku po ogłoszeniu przez Republikę Chorwacji deklaracji Niepodległości, miasto było ostrzeliwane przez Serbów i Czarnogórców. Oblężenie miasta trwało od października 1991 roku do maja 1992. Podczas działań wojennych na Starówkę spadło 425 pocisków. Zniszczeniu uległo prawie 70% budynków, zginęło około 3 tysiące mieszkańców. Obecnie niemal wszystkie uszkodzenia już naprawiono, ale jeszcze w niektórych budynkach pozostały dziury po kulach.
Wszystkie zabytki Dubrownika zlokalizowane są w obrębie Starego Miasta. Zwiedzanie odbywa się jedynie pieszo. Przy zachodniej bramie Pile zaczyna się główny deptak miejski. Prowadzi on na plac Luza. Za bramą Pile zaczyna się główna ulica Starówki – szeroka, lśniąca wypolerowanym kamieniem, czyli ulica Placa (Stradun). Ciągnie się ona od wieży zegarowej aż do portu. Tuż za bramą znajduje się furtka, którą można wejść na mury miasta. Jednak chodzenie po murach najlepiej sobie zostawić na koniec dnia, gdyż wtedy widoki są najpiękniejsze. Ulica Placa jest najbardziej reprezentacyjną arterią Dubrownika. Od rana do wieczora chodzą nią tłumy turystów, a także mieszkańców. Jej obecny wygląd został wyznaczony w czasie odbudowy miasta po trzęsieniu ziemi w 1667 roku. Wzdłuż niej stoją wysokie, ale skromne kamienice ze sklepami na parterach. Wszystkie zbudowane są z jasnego wapienia i zaopatrzone w jednakowe żaluzje. Wcześniej (przed kataklizmem) stały tu domy najbogatszych obywateli.
Placyk przy bramie Pile zajmuje okrągła, niewysoka budowla zakończona kopułą z otworem w środku. Jest to słynna Wielka Fontanna Onufrego pochodząca z 1438 roku. Zabudowania za fontanną należały do zakonu klarysek (klasztor świętej Klary). Kształciły one dobrze urodzone uczennice w przyklasztornej szkole. Wiele z nich pozostawało w zakonie na całe życie, z czego większość wbrew swej woli. Od 1434 roku zakonnice prowadziły przytułek dla dzieci porzuconych. Było to jedne z pierwszych takich miejsc w Europie. Zakon został rozwiązany przez Napoleona, a następnie przemieniony w stajnie i magazyn amunicji. Obecnie mieści się tu restauracja.
Naprzeciw Wielkiej Fontanny po stronie zachodniej znajduje się jedno nawowy kościół Zbawiciela. Świątynia budowana w latach 1520 – 1528, w niemal nienaruszonym stanie przetrwała trzęsienie ziemi w XVII wieku. Obok niej znajduje się znacznie większa i bardziej okazała świątynia Franciszkanów. Budowa kościoła rozpoczęła się w 1317 roku. Zakonnicy przenieśli się wówczas spoza miasta w obręb murów miejskich. Wejście do tego kościoła zdobi portal z 1498 roku przedstawiający Matkę Boską z ciałem Chrystusa na kolanach. Po bokach stoją święty Hieronim i święty Jan Chrzciciel. We wnętrzu znajduje się również grobowiec zmarłego w 1639 roku chorwackiego poety Ivana Gundulicia. Na południe od ulicy Placu znajduje się Muzeum Marina Drżica. Jest to muzeum poświęcone jednemu z największych chorwackich poetów i jedyne w kraju Muzeum Teatru.
O tym, że Dubrownik był miastem wielu kultur, świadczą nie tylko liczne kościoły i cerkiew, ale również jedna z najstarszych w Europie synagoga (pochodzi z XV wieku). Dalej po północnej stronie placu Lonza, mieści się Pałac Sponza – jeden z największych dubrownickich zabytków. Został on wzniesiony w latach 1516 – 1522. Budynek ten spełniał różne funkcje. Mieściły się w nim: urząd celny, skarbiec, mennica, urząd miar, Akademia Dubrownicka, a nawet Muzeum Rewolucji Socjalistycznej. Obecnie znajduje się tutaj Archiwum Republiki Dubrownickiej (Arhiva Dubrovacke Republike) ze starymi dokumentami dotyczącymi dziejów miasta. Zebrano tu również wyjątkową kolekcję manuskryptów. Niektóre z nich liczą sobie nawet 1000 lat. W głębi pałacu znajduje się niewielka sala, w której urządzono wystawę poświęconą mieszkańcom Dubrownika walczącym w obronie miasta w czasie wojny w latach 1991 – 1995. Na środku placu Luza wznosi się kolumna Orlanda, która podobnie jak fontanna Onufrego po drugiej stronie miasta, jest ulubionym miejscem spotkań mieszkańców. Kolumna przedstawia średniowiecznego rycerza – Orlanda, którego pierwowzorem był opiewany w pieśniach Roland. Wykonana została w 1418 roku i przez wiele lat świadczyła o niepodległości miasta. W południowej stronie placu Luza znajduje się niewielki, ale wspaniale wyglądający kościół patrona Dubrownika – świętego Błażeja. Na miejscu dzisiejszej świątyni stał wcześniej romański kościół. Jednak został on zniszczony przez trzęsienie ziemi. Romańską pozostałością jest rzeźba świętego Błażeja, który trzyma w rekach makietę Dubrownika sprzed trzęsienia ziemi. Warto zwrócić uwagę wspaniałe marmurowe ołtarze.
Poza wieloma zabytkami, Dubrownik proponuje również turystom wiele wydarzeń kulturalnych. Z pewnością najważniejszą taką imprezą jest Letni Festiwal „Libertas”, który odbywa się w mieście co roku od 10 do 25 sierpnia. W 33 miejscach w mieście organizowane są wówczas spektakle teatralne oraz koncerty muzyczne. Występują nie tylko lokalne gwiazdy, ale także artyści z całej Chorwacji, a nawet z zagranicy.
Z kolei od 2 do 4 lutego odbywają się dni patrona miasta. Ponieważ to święto religijne, więc oczywiście najważniejszym punktem obchodów jest uroczysta msza. Poza tym w maju odbywa się Międzynarodowy Festiwal Filmowy, a w sierpniu Festiwal Bluesa i Jazzu.
Tekst i zdjęcia: Robert Krupiński
KOMENTARZE
Nikt nie skomentował tej treści, bądź pierwszy.
Aby skomentowac treśc musisz byc zalogowany,
zaloguj się lub
załóż konto
